Voor SLO, nationaal expertisecentrum leerontwikkeling, organiseerden we in 2019 een pair writing traject. Pair writing is samen met een coach vanuit de praktijk werken aan je schrijfvaardigheid. In deze casus vertellen opdrachtgever, trainingsadviseur, trainer en deelnemer hoe ze het traject ervaren hebben.
Steeds meer bedrijven en organisaties kiezen voor pair writing. Een nieuwe trend op het gebied van schrijftraining. Hoe werkt het om te schrijven en herschrijven met de schrijftrainer naast je? Wat zijn de voordelen? Kortom: hoe werkt pair writing in de praktijk?
De opdrachtgever
‘In gesprekken met Nuffic en ROC van Twente hoorden wij over (interne) pair writing en het werken met externe redacteuren’, vertelt communicatieadviseur Danielle Frek. SLO besloot deze concepten te fuseren. ‘We wilden deelnemers in een training laten werken met bestaande teksten of teksten waar ze toch al mee bezig waren, want dan is het geen extra belasting. Een mooie manier om effectief en doelgericht het geleerde toe te passen én direct een goede tekst te schrijven.’
‘Met De Redactie hadden we direct een klik’
SLO is een landelijk kenniscentrum gericht op de curriculumontwikkeling van primair, voortgezet en speciaal onderwijs in Nederland. Samen met het onderwijsveld creëren ze inzicht en overzicht in curriculumvraagstukken voor onderwijs en overheid. Begin 2019 lanceerde het kenniscentrum een vernieuwde website. Met het opzetten van de website wilde SLO ook een nieuwe tone of voice vastleggen: een minder formele en toegankelijke schrijfstijl die de lezer direct aanspreekt. Websiteteksten worden voornamelijk geschreven door vakinhoudelijke medewerkers. Om hen extra instrumenten te bieden, zocht Danielle voor SLO een training toegespitst op de praktijk.
SLO nodigde 3 partijen uit om na te denken over de precieze vorm van de training. ‘Met De Redactie hadden we direct een klik. Het programma zoals zij het voorstelden, sloot vrijwel naadloos aan op onze wensen. Met hier en daar een kleine ‘tweak’ stond het programma!’, beschrijft Danielle. ‘Een collega was niet lang voor we dit traject opstartten bij een training van De Redactie geweest. Ze raakte gecharmeerd van de professionaliteit van de deelnemers en trainster.’
From good to great
Nadat SLO intern de wensen en behoeftes in kaart bracht, ontwikkelde ze samen met De Redactie een stevige formule voor de training. De keuze viel op trainer Cathelijn Schilder. ‘Een expert’, reageert Danielle enthousiast. ‘Ze schrijft zelf en weet deelnemers met goede voorbeelden te enthousiasmeren om toegankelijker te schrijven. Met een complexe inhoud zoals bij onze organisatie is dat geen makkelijke opdracht.’
Vanuit het principe ‘From good to great’ nodigde SLO de meest enthousiast schrijvende collega’s uit voor dit traject. ‘Ons uitgangspunt was: Als wij hen kunnen overtuigen dat deze training het werken makkelijker en leuker maakt met mooie teksten tot gevolg, dan kunnen zij als ambassadeur dienen binnen de organisatie’, aldus Danielle. Vrij snel nadat de eerste trainingen van start waren gegaan, groeide het enthousiasme binnen het bedrijf. ‘We hoefden de evaluaties niet eens af te wachten. Inmiddels zijn er al 4 groepen gestart en plannen we ook in het nieuwe jaar groepen in.’
Danielle merkt dat de trainingen al veel nieuwe teksten hebben opgeleverd. Collega’s zijn zich bewuster van hoe lezers de teksten zien en hoe ze zelf informatie leesbaarder kunnen overbrengen.
De trainingsadviseur
Michiel de Zwart, trainingsadviseur van De Redactie, was voor SLO nog niet eerder bekend met het concept pair writing maar raakte al snel enthousiast. ‘Na de uitgebreide intake met Danielle en haar manager Marcia Joosen werd mij snel duidelijk wat een waardevol traject dit is voor de medewerkers van SLO. Ik had ook al meteen een aantal trainers in gedachten die stonden te trappelen om een dergelijk traject vorm te geven.’
De keuze viel op trainer Cathelijn Schilder vanwege haar ervaring in het onderwijs en expertise op schrijfgebied. Voordat het pair writing traject van start ging, faciliteerde Michiel samen met Cathelijn en de communicatieafdeling van SLO een sessie over de tone of voice. Wie is mijn doelgroep en hoe spreek ik die aan? Hoe klinken de kernboodschappen van SLO door in de teksten op de website? ‘Leuk om te ervaren hoe SLO daar invulling aan geeft. Het zijn vragen waar veel van onze opdrachtgevers mee worstelen’, beschrijft Michiel.
Het traject
Daarna startte het logistieke traject: data inplannen, regelmatig evalueren en dat terugkoppelen aan de opdrachtgever en trainer. Elk pair writing traject begon met een gezamenlijke kick-off sessie van 3 uur waar een aantal schrijftechnieken aan bod kwamen. Na afloop sprak de trainer een-op-een met alle deelnemers over hun leerdoelen, teksten die geschreven of herschreven moesten worden en eventuele, nieuwe projecten. Vervolgens planden ze in overleg de data en tijden van de twee individuele schrijfsessies. Al met al een hele fijne samenwerking vindt Michiel. ‘Het is ontzettend leuk om de enthousiaste reacties van deelnemers terug te zien. Daar doen we het voor!’
De trainer
Ook trainer Cathelijn kijkt terug op een waardevol traject. ‘Ik dacht eerst: Is het niet heel ongemakkelijk om met een wildvreemde in een ruimte achter een computer te zitten?’, herinnert ze zich. ‘Maar ik dacht ook: Wat bijzonder dat SLO zo goed heeft nagedacht over wat hun medewerkers nodig hebben om zich verder te ontwikkelen in het schrijven. Nieuwe schrijftechnieken leren is één ding. Maar die nieuwe technieken vervolgens gaan gebruiken is een tweede. Voor dat laatste is in het pair writing traject veel ruimte.’
Pair writing is heel geschikt om per deelnemer in te gaan op persoonlijke leervragen. De een heeft behoefte aan meer kennis van schrijftechnieken en hoe die in te zetten in een tekst. De ander heeft vooral een soort coach nodig. Iemand die wat schrijfblokkades wegneemt en weer vertrouwen in het schrijven geeft. Weer een ander zoekt iemand die kan helpen bij het herschrijven van een ingewikkelde beleidstekst. Binnen het pair writing traject is er genoeg ruimte om alle deelnemers de begeleiding te geven die ze nodig hebben.
De eerste groep deelnemers
Het verraste Cathelijn hoe inspirerend en praktisch het was om met zijn tweeën naast elkaar aan een tekst te werken. ‘Soms bestond mijn werk vooral uit vragen stellen. Dan vroeg ik: wat betekent dat precies? En schreef ik het antwoord op. Dat bleek dan een prima eerste zin te zijn.’ Samen de goede woorden zoeken, schrappen, schuiven: het is niet alleen een leuke manier van werken, het gaat ook nog eens een stuk sneller dan als je in je eentje naar die zinnen staart, merkte Cathelijn. ‘En soms gaf ik deelnemers een korte schrijfopdracht. Terwijl de deelnemer daaraan werkte, herschreef ik een andere tekst. Na een kwartier ruilden we van laptop en gaven we feedback op elkaar. Het schrijven werd er heel dynamisch en actief van.’
‘Je hebt elkaar hierbij nodig’
Cathelijn denkt dat je door samen aan teksten te werken dichter bij de ideale versie van die tekst kan komen. ‘Pair writing gaat over samen praten over wat je wilt vertellen, voor wie, wat belangrijk is en wat ook weg kan. Het zorgt voor meer vertrouwen in het schrijven en voor actieve, levendige teksten. Gewoonweg omdat je er samen aan hebt gewerkt.’
Ze hoopt dan ook dat hoe meer mensen mee gaan doen aan dit traject, hoe makkelijker het wordt om deze manier van werken voort te zetten. ‘Het duurt even voordat je je een andere manier van schrijven eigen hebt gemaakt. Je hebt elkaar hierbij nodig. Ik hoop dat de volgende groepen het vuurtje warm houden en ook de deelnemers die het traject al doorlopen hebben blijven aanmoedigen om regelmatig samen met een collega achter een toetsenbord te gaan zitten.’
De deelnemer
Inge Jansen, leerplanontwikkelaar Nederlands, volgde samen met haar collega’s het pair writing traject. Inmiddels staan de eerste teksten online en krijgt ze veel enthousiaste reacties. Als we haar vragen hoe ze de een-op-een coaching heeft ervaren antwoordt ze: ‘Heel positief. Ik vond het prettig om samen met Cathelijn aan een tekst te werken. Ik doorzag sneller in welke valkuilen ik trapte en ze liet me zien dat bepaalde aanpassingen, bijvoorbeeld citaten gebruiken van docenten, ook beter leesbare teksten oplevert.’
Bovendien vond Inge het heel prettig dat ze teksten vanuit haar eigen werk kon inbrengen. Zo vormde de training geen belasting bovenop haar werk en werkte ze aan teksten die ze sowieso moest schrijven. ‘De feedback van Cathelijn vond ik heel opbouwend, bruikbaar en direct toepasbaar, ook in andere situaties.’ Tijdens het pair writing traject leerde Inge meer over verschillende tekstsoorten, actiever en bondiger schrijven en de teksten beter opbouwen voor een afwisselend verhaal gericht op de doelgroep.
‘Cathelijn wist een goede sfeer te creëren’
De kick-off sessie ervoer ze als een fijne start. ‘Het was leuk om met een groepje collega’s allerlei creatieve schrijfoefeningen uit te voeren. Cathelijn wist een goede sfeer te creëren. Teksten voorlezen is altijd spannend, maar door de open sfeer hadden we daar minder moeite mee.’
En een vervolgtraject? Dat ziet Inge wel zitten. ‘Ik kan zeker nog veel bijleren op het gebied van schrijven. Ik zou graag leren hoe ik publicaties leesbaarder kan maken voor docenten. Hoe geef je hetgeen wat is uitgezocht of ontwikkeld op een aantrekkelijke manier vorm zodat docenten er eerder mee aan de slag gaan?’ In 2020 starten bij SLO meer groepen met het pair writing traject.
Incompany trainingen
Een incompany training is scholing op maat voor je team, afdeling of redactie. Bij coaching (on the job) krijg je een-op-een sessies, toegespitst op persoonlijke vraagstukken. Je kunt ons volledige aanbod cursussen, workshops en trainingen als incompany training of coachingstraject boeken.
Bekijk hier het volledige aanbod trainingen >>