Marlene Rooseman is eigenaar van BureauTekst. Voor Het Taalcongres, dat [De Redactie] op 8 november in Amsterdam organiseert, schrijft zij een aantal blogs over taal. Deze blog gaat over: wat is taal.
Taal… hoe zit dat verhaal?
Een van de dingen die mensen onderscheidt van dieren, is taalvaardigheid zoals spreken, lezen en schrijven. Kortom: een boodschap overbrengen die niet uitsluitend berust op geluid of lichaamstaal. Wat niet wil zeggen dat deze non-verbale aspecten van taal onbelangrijk zijn. Allesbehalve zelfs. Ook voor menselijke communicatie zijn intonatie van de stem, mimiek, gezichtsuitdrukkingen of gebaren onontbeerlijk. En met een beetje oefening gaat dit je steeds gemakkelijker af.
Gesproken taal: mensen zijn gezelligheidsdieren
Alleen de mens heeft het vermogen taal te spreken. Met woorden en zinnen breng je gedachten, ideeën, wensen en informatie over op anderen. Je koopt er een kaartje mee bij de kassa, moedigt er je favoriete voetbalteam mee aan en moppert nog wat op de tegenpartij of de scheids. Met gesproken taal kun je niet alleen lichamelijke behoeften kenbaar maken, maar vooral ook de sociale. Mensen zijn nu eenmaal gezelligheidsdieren en hebben van oudsher een sterke behoefte aan communicatie met anderen. Om verhalen en ervaringen te delen, plannen te maken, problemen op te lossen en veel meer redenen.
Geschreven taal: vertellen op schrift
Een ander aspect van taal is geschreven taal. Dit zijn letters, woorden en zinnen op schrift. Schrijven is geen aangeboren gave zoals praten, maar een vaardigheid die pas op latere leeftijd wordt aangeleerd. Toch lijken sommige mensen hier een natuurlijk talent voor te hebben. Ogenschijnlijk moeiteloos vertellen zij op papier net zo makkelijk als in het dagelijks leven. Misschien zelfs makkelijker. Dit heeft enerzijds te maken met een manier van denken, anderzijds met routine en oefening. Door veel te schrijven en lezen, vloeien spreektaal en schrijftaal steeds makkelijker in elkaar over.
Beeldtaal: plaatje zegt meer dan een praatje
Beelden geven boodschappen door en vormen daarmee een onderdeel van het pakket dat taal wordt genoemd. Denk aan foto’s, films, tekeningen of kunst. Als je kijkt naar de huidige ontwikkelingen, vormt beeldtaal en belangrijk onderdeel van de menselijke communicatie. Apps als Instagram en Snapchat winnen steeds meer terrein en bloggers maken plaats voor vloggers. Kortom: beelden zijn niet meer weg te denken uit de communicatie anno nu.
Lichaamstaal: de boodschap achter de boodschap
Gebarentaal wordt vaak geassocieerd met dove mensen of tolken. Maar iedereen gebruikt non-verbale communicatie om een boodschap anderen over te brengen. Zo geven grootse armgebaren blijk van enthousiasme en zeggen lichaamshouding en intonatie van de stem veel over de emotie achter een boodschap. Lichaamstaal en gebarentaal vormen samen dus een belangrijk onderdeel van taal.
De taal van de muziek
De taal van de muziek… Ook wel bekend als de enige, universele taal die iedereen verstaat. Het lijkt misschien een buitenbeentje, maar ook muziek is een kanaal waarmee mensen boodschappen, gedachten en emoties overbrengen. Een manier van communiceren die mensen raakt – en dus als taalaspect kan worden beschouwd. Ach… misschien past het juist perfect in dit lijstje?
Het is tenslotte altijd de toon die de muziek maakt.
Heb jij interesse in de verschillende aspecten van taal en wil je jezelf op bepaalde vlakken ontwikkelen? Bijvoorbeeld beter leren schrijven of leren werken met lichaamstaal of de intonatie van je stem? Kom dan naar Het Taalcongres van [De Redactie] op 8 november en leer tijdens verschillende workshops hoe jij taal voor je laat werken.